De bekroning van het hoofdwerk

Wie de consistorie van de Grote Kerk in Nijkerk binnenkomt, ontdekt aan de tegenovergelegen muur drie panelen die verdacht veel gelijkenis vertonen met het orgel. De link wordt terecht gelegd: deze panelen zijn de oorspronkelijke bekroning van het hoofdwerk.

De drie houtgesneden schilden in de consistorie.
​

Klok met stadswapen
Tegenwoordig draagt de middentoren van het hoofdwerk een klok met het stadswapen van Nijkerk.

​De geschiedenis hiervan voert ons naar 1779. In dat jaar installeerde de klokkenmaker George Willem Fisscher de speeltrommel en het uurwerk in de nieuwe toren van de kerk.

Men greep deze kans aan om het orgel te voorzien van een klok, die verbonden werd met het torenuurwerk. 

Regentenbank
Het originele paneel, met de Nijkerkse leeuw in houtsnijwerk, kwam in 1788 op de toen gebouwde regentenbank te staan.

​Toen in 1857 de galerij gebouwd werd, verdwenen de panelen naar de zolder van het stadhuis. Daar werden ze jaren later teruggevonden, waarna ze een plek kregen in de consistorie. 

​Toen de orgelkas in 1937 werd gerestaureerd, overwoog men de originele panelen terug te plaatsen. Toch zag men hiervan af, omdat 'volgens oordeel des deskundigen, de klok geen afbreuk aan het geheel doet en het oorspronkelijke middenschild ook ietwat nietig uitkomt​'. 

​De oorspronkelijke panelen zijn inderdaad een stuk kleiner dan de huidige. Opvallend is dat de beide schilden van de zijtorens symmetrisch zijn ten opzichte van elkaar, terwijl het houtsnijwerk van het orgel in asymmetrische rococo-stijl is uitgevoerd.

Van 1788 tot 1857 stonden de schilden op de regentenbank in de zijbeuk.

Links het originele en rechts het huidige schild op de linker zijtoren van het hoofdwerk.
​

Links het originele en rechts het huidige schild op de rechter zijtoren van het hoofdwerk.
​

De originele bekroning van de middentoren van het hoofdwerk: de Nijkerkse leeuw in houtsnijwerk.

Deze drie originele panelen zijn waardevol, omdat ze al ruim voordat het orgel werd witgeschilderd vervangen zijn. Ze vertellen daardoor wat de oorspronkelijk kleur van het houtwerk is geweest en verwerpen de theorie dat de orgelkast van blank eiken zou zijn geweest.

Foto's in deze blog: © Matthias van Bloemendaal​