Concerten op monumentaal Nijkerks orgel weer van start

Het is al 261 jaar oud, maar het straalt nog aan alle kanten: het monumentale orgel van de Grote Kerk in Nijkerk. In de zomermaanden is het instrument de hoofdrolspeler tijdens zes orgelconcerten met bekende top-organisten uit heel het land. Bovendien is er op 3 juni een pinksterconcert waarbij ook andere  instrumenten te horen zijn. Bijzonder is dat alle concerten gratis toegankelijk zijn.

Uniek instrument
In 1756 liet het gemeentebestuur van Nijkerk een nieuw orgel bouwen voor de Grote Kerk. Daarmee is het instrument zo’n 20 jaar ouder dan de beroemde witte toren. “Het orgel en de prachtige toren van Nijkerk zijn beide bekostigd met het geld dat Nijkerk in de 18e eeuw verdiende met de tabaksteelt”, zo weet orgelcommissielid Matthias van Bloemendaal te vertellen. Ieder jaar organiseert de orgelcommissie van de hervormde gemeente in de zomermaanden een concertserie, waarbij het instrument in al haar klankkleuren te beluisteren is. Wat het orgel bijzonder maakt? “Het heeft een heel karakteristieke klank. De bouwer van het orgel, Matthijs van Deventer, heeft maar een paar orgels gebouwd, waarvan het orgel in Nijkerk verreweg het grootste is. Er is dus geen tweede van. Dat geldt ook voor het uiterlijk. In het donkerbruine eikenhout is heel uitbundig houtsnijwerk te zien, dat is gemaakt door Andries van Bolder. Hij was een schrijnwerker, zeg maar een houtbewerker, over wie heel weinig bekend is.”

Allesbehalve saai
Het orgel heeft 23 registers, wat betekent dat de organist een keuze heeft uit 23 verschillende klanken. Zo zijn er registers die klinken als een fluit, maar er is ook een trompet-register. Eigenlijk heeft het orgel dus allerlei instrumenten in zich. “De klank van het orgel varieert daarom van heel lieflijk en helder tot stoer en stevig. Het mooie is dat er bij een concert dus van alles te horen valt”, zo zegt Van Bloemendaal. “Het is dus allesbehalve saai!”

Vooruitblik op de concerten
Op zaterdag 3 juni is er een pinksterconcert, met vijf musici. Heleen Knoop en Alies van der Hoeven (viool), Robert Vroegindeweij (fluit), Laurens Knoop (contrabas) en Jan Mannee (orgel en klavecimbel) spelen een afwisselend programma met onder meer (pinkster)muziek van allerlei bekende componisten, zoals Telemann, Krebs, Bach en Vivaldi.

De orgelconcerten zijn tweewekelijks op dinsdagavond. Op 20 juni bijt Matthias Havinga het spits af. Hij speelt onder meer allerlei werken van, de bekendste componist aller tijden, Johann Sebastian Bach, maar ook van Felix Mendelssohn-Bartholdy die een eeuw later leefde. Op 4 juli volgt Vincent van Laar, een organist die muziek uit de 17e en 18e eeuw perfect weet te spelen. Hij won er zelfs een Edison mee. Op 18 juli bespeelt Martin Mans het orgel. Hij is in Nijkerk natuurlijk bekend als dirigent van het streekmannenkoor, maar hij laat als organist ook heel wat van zich horen.

Matthias Havinga

Vincent van Laar

Martin Mans

Op 1 augustus treedt Jaap Zwart aan. Hij komt uit een echte organistenfamilie en speelt onder meer de Fantasie voor Orgel over het Lutherlied ‘Een vaste burg is onze God’ van zijn opa, de beroemde organist Jan Zwart. Dit werk werd geschreven in 1917 bij 400 jaar Reformatie en het past dus perfect bij 2017 waarin 500 jaar Reformatie herdacht wordt. Op 15 augustus is het de beurt aan Arjen Leistra uit Schiedam. Deze organist speelt graag muziek van allerlei stijlen, maar blinkt vooral uit in het spelen van werken uit de Franse romantiek. Hij studeerde dan ook bij Marie-Claire Alain in Parijs. Op 29 augustus wordt het laatste concert verzorgd door Minne Veldman. Met een ontzettend breed repertoire (in 2016 speelde hij 288 verschillende stukken op orgelconcerten) en zijn gedreven speelstijl weet hij altijd veel orgelliefhebbers te boeien.

Jaap Zwart

Arjen Leistra

Minne Veldman

Welkom!
Iedereen is de komende maanden van harte welkom in de Grote Kerk van Nijkerk om te genieten van de concerten, in het sfeervolle eeuwenoude kerkgebouw. Alle concerten beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk. Aan de uitgang wordt gecollecteerd ter bestrijding van de onkosten. De organisten geven aan het begin van het concert een toelichting op het programma met uitleg over wat zij spelen en hoe zij dat doen. Na afloop is er koffie en thee in ’t Gasthuus, direct naast de kerk. Een mooie gelegenheid om gezellige na te praten met andere concertbezoekers en om de organisten te ontmoeten en spreken.