Van Deventer-orgel Nijkerk bespelen op Open Monumentendag

Op zaterdag 14 september, Open Monumentendag en Nationale Orgeldag, kan iedereen plaatsnemen op de orgelbank in de Grote Kerk van Nijkerk. Organisten zijn van harte welkom om de toetsen van het Van Deventer-orgel uit 1756 te beroeren. Niveau en ervaring spelen hierbij geen rol.

(Het orgel is te bespelen van 10.00 uur tot 15.00 uur. Om 15.00 uur begint een afsluitend concert met Nijkerkse organisten en fluitiste Eline Masereeuw.)

Hobby-organist Aart Berendse is al jaren een vaste gast op de Open Monumentendag / Nationale Orgeldag. Aan de registerknoppen staat Matthias van Bloemendaal hem bij. FOTO: ARJEN GERRITSMA

Grootste Van Deventer-orgel
Het orgel in de Grote Kerk van Nijkerk werd gebouwd in 1756 door Matthijs van Deventer. "Hij is niet zo'n bekende orgelbouwer", weten Diederik Blankesteijn en Matthias van Bloemendaal van de orgelcommissie te vertellen. De jongemannen zijn op Open Monumentendag altijd gastheer op het orgel. "Van Deventer bouwde een paar andere orgels, die allemaal een stuk kleiner zijn dan het Nijkerkse instrument." Het instrument werd in 1756 opgeleverd met 22 registers en een aangehangen pedaal. "In 1910 voegde de firma De Koff een Subbas 16' en twee pedaalkoppels toe. Daardoor zijn de registratiemogelijkheden een stuk groter geworden", legt Diederik uit. 

​Eigen karakter
Het instrument heeft een krachtige klank, met onder meer heldere fluitregisters en twee prachtige tongwerken. "De Trompet 8' klinkt in de bas heel fors. En het is bijzonder dat je zowel op het hoofdwerk als op het rugwerk een Sesquialter, Mixtuur en Cornet vindt. Het hoofdwerk heeft bovendien en Tertiaan", vertelt Matthias. In totaal telt het orgel zeven vulstemmen. "In het 'volle werk' kun je als organist mooi 'kleuren' met deze vulstemmen." Het orgel heeft echt een eigen karakter en het heeft ook wel een 'gebruiksaanwijzing'. De gastheren staan de organisten die komen spelen daarom bij door de registraties te verzorgen. 

Diederik Blankesteijn legt de werking van een orgel uit aan een groep bezoekers. FOTO: MATTHIAS VAN BLOEMENDAAL

​Plekken van plezier
"We wensen iedereen die langskomt veel plezier! Het landelijke thema van de Open Monumentendag is immers 'Plekken van plezier'. Op de orgelbank gaat dat zéker lukken", besluiten Diederik en Matthias.